Ik geloof dat ik het natuurkundige begrip versnelling inmiddels wel aardig in de vingers heb. Het is de toename van de snelheid in de tijd, en ik snap ook dat geen enkel woord in deze zin overbodig is. Versnelling is bijvoorbeeld niet de toename van de snelheid in de aardappelpuree. Tijd hoort erbij. En dat de eenheid van versnelling meters per vierkante seconde is, is wel raar, vanwege die vierkante seconde, maar ik heb daar wel vrede mee. Ik weet inmiddels dat entropie warmteverandering per graad Kelvin is. En terwijl ik dit opschrijf slaat de twijfel alweer toe. Warmteverandering per temperatuur?? Het lukt mij niet om warmte (energie) en temperatuur (hoe het voelt) als twee verschillende begrippen te zien. Ik zie wel een leraar voor me die moedeloos zijn handen van mij aftrekt: als je dat niet snapt, dan weet ik het ook niet meer.
Wat ik wel snap, is dat de tweede Hoofdwet van de thermodynamica: de entropie van het universum neemt alsmaar en alleen maar toe een rare, incomplete en defaitistische kijk op het universum is. Niet vandaag of morgen, maar eens komt hij, de warmtedood van het universum. Ik en mijn soort mensen geloven dat entropie de motor is van het beste wat het universum is overkomen: de menselijke intelligentie. Wij gaan die warmtedood wel tegenhouden.
11 opmerkingen:
Is het onstaan van (menselijke) intelligentie niet een voorbeeld van ordening, dus het tegenovergestelde van entropie?
Ja. Inderdaad. En het ontstaan van de menselijke intelligentie wordt gevoed door de entropie. Entropie is een neergaande beweging; menseljike intelligentie een opgaande beweging. Mooi, toch?
@ Will. Hoe ik het ooit heb geleerd is zo: Mensen zijn 'dingen' die bestaan 'ver van het thermodynamisch equilibrium'. Dat komt omdat we
1) Een duidelijke afscheiding/grens hebben gemaakt tussen ons en de rest van de fysieke wereld (dat begint al bij elk van onze cellen, die een celwand hebben)
2) We voortdurend energie opnemen en afgeven aan de omgeving, om onze integriteit in stand te houden
Vergelijk het met een boot waar een lek in zit maar je kunt toch blijven drijven omdat je voortdurend aan het hozen bent. Dan heb je nog geen energie-inname, dat moet dan met boterhammen met gerookte paling ofzo, maar die palingen die vang je doordat je in dat bootje de zee op kunt. het een houdt het ander in stand.
Alle levende wezens bestaan 'in weerwil van' de tweede wet, die overigens dus ook niet opgaat voor individuele organismen maar alleen voor de planeet als geheel.
@ Rik
Ik vind het mooi hoe jij natuurkundige principes altijd probeert te begrijpen vanuit een persoonlijk inlevingsvermogen. Dat maakt je (wellicht onbewust) tot een fenomenoloog. Dat zijn altijd kritische originele denkers die niets zomaar voor waar aannemen, maar het 'vanuit zichzelf en hun eigen rauwe ervaring van de dingen' willen begrijpen.
Misschien helpt het om er eerst Druk (P?) aan toe te voegen. Stel je hebt een kamer met mensen. Die mensen zitten eerst rustig te kletsen maar beginnen dan steeds heftiger ruzie te maken. (Steeds meer energie dus, meer warmte). Normaal loopt de temperatuur dan evenredig op. Maar stel dat de kamer een speciale kamer is met variabele schuifwanden. Terwijl de mensen meer ruzie maken, schuiven de wanden langzaam naar buiten zodat de ruimte steeds groter wordt. Omdat er meer ruimte komt, zal de temperatuur niet stijgen. Meer energie, maar gelijke temperatuur.
Helpt dat? (En klopt het uberhaubt?)
Overigens is de eenheid van versnelling natuurlijk meter per seconde, per seconde. Dat wordt dan in de notatie meter per seconde kwadraat maar daar verlies je dus de betekenis.
He, wat fijn! Allemaal mensen die me te hulp schieten. Natuurlijk, per seconde per seconde is per seconde kwadraat. Ik vond vierkante seconde wel lekker bekken. Toch zou ik zo'n seconde kwadraat graag oor me kunnen zien. 'Ik ga even fietsen, een vierkante minuut ongeveer.'
*Is* in jouw beschrijving van de entropie de ruzie de entropie? Ruzie dus. Maar dan een ruzie van levenloze materie op universeel niveau, want mensen staan ver van het thermodynamisch equilibrium. Sorry, ik vind zo'n ruzie ook moeilijk voor te stellen.
Deze entropie-gedachte is niet van mijzelf, maar van Harvey Jackins. De ontwikkeling van het leven is bij hem niet in weerwil van de entropie, maar dankzij de entropie. Inteligentie is dan een sublieme vorm van leven of van orde, want dat is dan hetzelfde.
Heeft de Brownse beweging hier ook nog iets mee te maken? Vraag ik mij (jullie) nu af.
Ongeordend leven. Intelligent, niet?!
[En hoe zat het ook alweer met enthalpie?]
Ha Rik
Sorry als ik teveel schrijf, ik vind dit een leuk onderwerp.
Entropie was wanorde toch? En leven is (een soort) orde. Dus het feit dat er leven is gaat op zich 'tegen' de tweede wet in: de wet van verval (alles valt uit elkaar tot de laagste energietoestand, die van totale wanorde).
Totale orde, trouwens, is op zichzelf ook een lagere (zuiniger) energietoestand dan die onduidelijke veranderlijke orde van het leven. Bijv een kristalstructuur: veel orde. Leven zit ergens tussen totale wanorde en totale orde in. Informatie-technologisch is dat ook de toestand met de meeste 'informatie', de meeste 'bits'. Totale wanorde bevat geen informatie (ruis), totale orde kun je met 1 simpele regel volledig beschrijven, dus dat is dan maar 1 bit aan informatie. Een levend wezen vertoont gedrag dat enorm complex is in vergelijking daarmee. Veel 'bits' dus. En energetisch is het de minst energetische toestand die je kunt bedenken. Daarom noemen ze informatie ook wel 'neg-entropie'.
Wij creeeren die toestand van lage entropie. (Wij maken 'onszelf') door ons voortdurend te 'herscheppen' (biologisch, door de celdeling, die op zich weer energie kost, die we via voedsel binnenkrijgen, maar misschien kun je dat doortrekken op sociaal niveau en zeggen dat onze maatschappelijke ontwikkelingen en 'innovatie' en dat soort dingen uitvloeiselen zijn van hetzelfde herscheppingsproces). Dat alles gebeurt omdat we niet 'uit elkaar' willen vallen, omdat we niet 'tot stof willen wederkeren', om het maar op zijn bijbels te zeggen.
Is dat in tegenspraak met die Jackins?
Dus misschien snap ik de uitspraak nog niet "intelligentie wordt gevoed door de entropie". Wat is dat?
Ik kan dat begrijpen als: de omgeving probeert ons aan te tasten, zoals ijzer uiteindelijk oxideert en een berg langzaam erodeert, zo probeert de omgeving dat ook bij ons te doen, maar levende wezens gaan daar tegen in verzet, omdat ze niet tot stof willen vervallen, en daaruit voort komt onze ontwikkeling (inclusief allerlei mechanismen om nog beter onze omgeving waar te nemen, te pareren, te gebruiken). Dat is dan intelligentie.
Ja, misschien was ik niet duidelijk. Entropie is toenemende wanorde, maar, wat je zelf ook zegt, er is ook leven, en leven is orde; steeds complexere orde, groeiende orde: intelligentie.
Toename van entropie is een constant proces, terwijl intelligente/leven/'liefde' voor zover bekend alleen hier op aarde *toevallig*, in horten en stoten zich tegen de tweede hoofdwet in ontstaat en beter en groter wordt. Jackins denkt dat die twee met elkaar te maken hebben, dat het veranderende universum (toenemende entropie) niet nutteloos is, maar op een of andere manier het mogelijk maakt dat ergens (op aarde) intelligentie zich iontwikkelt.
Intelligentie is dus niet statisch, maar in ontwikkeling, als universeel verschijnsel. Als de entropie zou stoppen, stokt de intelligentie ook.
Een reactie posten