from product design daily (2)

De hoofdredacteur vond mijn stukje van 3 december te onaardig over design, aangezien het voor studenten bedoeld is die pril enthousiast zijn voor design. En hij heeft daar natuurlijk gelijk in. Ik heb het stukje daarom herschreven, en als ik een stukje herschrijf, dan schrijf ik een heel nieuw stukje, blijkt. En dit is dat nieuwe stukje:

"Bij de start van de opleiding Product Design kwam ik te spreken met Jeroen van Erp, één van de chefs van ontwerpbureau Fabrique. Fabrique is goed in concepten, dus Jeroen vroeg mij op de man af: 'Wat is nou het concept, van Product Design Amsterdam? Wordt het weer zo'n spulletjes-opleiding?' In het woord 'spulletjes' klonk een soort afkeuring door.

Misschien was het mijn eigen afkeuring, die ik hoorde, want ik ben geen groot liefhebber van spulletjes. Het geeft maar een hoop rommel en ongemak, vind ik: spulletjes. Zelfs als die spulletjes met de liefde gemaakt zijn die Product-Designstudenten uit Amsterdam er ongetwijfeld insteken. Want ik ken het type: de ontwerpstudent. Schatjes zijn het, stuk voor stuk.

Ik heb sinds kort een liefde opgevat voor een ander vak, de warme werktuigbouw. En dat klinkt niet, warme werktuigbouw. Zoals ik broodje warm vlees ook zo vies vind klinken dat ik dat niet kan bestellen, als ik in een snackbar verzeild ben. Warme werktuigbouwers ontwerpen (onder andere) het comfort in huis: het lekkere douchen en de aangename kachels. Maar ze zijn ook van de heetgasmotoren: die dingen die voor of achterin een auto zo'n gezellig snorgeluid maken. In de warme werktuigbouw is veel te doen, deze dagen: de olie raakt op, het tropische regenwoud, de broeikasmythe. Het is een vak dat ik zulke leuke creatieve en betrokken studenten zou toewensen als op Product Design afkomen.

Mijn voorstel is om warme werktuigbouw voortaan comfort te noemen, want sinds de koude werktuigbouw design heet is dat vak ook een stuk aantrekkelijker geworden. Want geloof me: comfort zit iedereen dicht op de huid en er is veel behoefte aan frisse nieuwe mengkranen, houtkachels, radiatoren, zonnepanelen, dakbedekkers en windmolens. Op de website van Product Design staat een seminar aangekondigd dat juist hierover gaat: Brand a Branche. Wie organiseert dat?

Rik Almekinders"

(Overigens wil ik met de laatste zin niet suggereren dat ik dat seminar ga organiseren. Helaas.)

convectie

Op 27 november schreef ik hier dat er drie soorten warmte zijn: stralingswarmte, warme wind en hete pan. Wind en pan zijn niet de namen die gebruikelijke gegeven worden aan wat ik hier bedoel. Met wind bedoelde ik convectie en met pan bedoelde ik geleiding. Ik wil graag een toegankelijk weblog hebben, maar ik ben bang dat noch het woord pan noch het woord geleiding daar behulpzaam bij is.

Dit stukje gaat over convectie, in mijn ogen een inferieur soort warmte. Onprettige, vieze warmte, waar je keel-, neus- en oor-, huid- en gewrichtsziektes van oploopt. Convectie is warmte die aan iets vastgeplakt zit dat stroomt. Bijvoorbeeld: je zwemt in het zwembad en opeens voel je een beetje warm water langsdrijven. Of je zit aan je bureau en opeens gaan je papieren dwarrelen. Hu! Vieze plasjes en windjes! Convectie is een ander woord voor tocht. Dat ik niet van warme tocht houd, dat is nu denk ik wel duidelijk.

Ik houd ook niet van koude tocht. Als mijn lekke huis in de winter de hele dag warme windjes laat, wordt de leegte die het windje in huis achterliet opgevuld door koude lucht. Heerlijke frisse buitenlucht, natuurlijk, maar het moet niet uit het plafond op mijn hoofd vallen en ook niet door het kozijn in mijn nek. Ik ben daar gewoon te gevoelig voor.

installateursonderdrukking

Het moet maar eens gezegd: zwarte Piet deugt niet. Hij deugt niet omdat hij als knecht wordt uitgebeeld, terwijl de knechterij veertig jaar geleden al door de vakbonden met succes bestreden is. Hij deugt niet omdat hij als een domme neger wordt uitgebeeld, zelfs al is hij niet zwart van geboorte, maar zwart van de schoorsteen. Kan Obama Nederland om dit racisme niet eenzijdig uit de NATO zetten?

Maar zwarte Piet deugt ook niet omdat hij het installateursvak beschadigt. Er is geen weldenkende schoorsteen meer in Nederland die zo walmt dat je er - als je er überhaupt in zou passen - zwart van wordt. En welke schoorsteen komt er nog uit bij de haard in de woonkamer? Ouders willen hun kinderen toch niet Sinterklaasliedjes hebben zingen in het hok van de hr-ketel? Dat Piet een acrobatische inbreekkunstenaar met humor is, wil ik graag zo houden. Maar van deze tijd graag.

Piet moet via de huisinstallatie de zowat onneembare vesting die het woonhuis geworden is binnenkomen, zonder dat het kinderen angst aanjaagt. En hij moet uitkomen bij de verwarming, want dáár is het prettig zingen, in december in je pyjama. Ik zou zeggen: via de ontluchting, want dat is de enige uitgang die een radiator heeft. Piet is voortaan dus een behendige snorkelaar. En dat is toch ook best koddig, naast die gewichtige bisschop?

buissifon

Gisteren hebben mijn vrouw en ik een nieuwe badkamer uitgezocht. Dit is een ervaring waar ik nog wel een week over kan bloggen, en dat ga ik misschien ook wel doen. Het komt doordat ik zo'n uitstekend (zeg maar: voorbeeldig) huwelijk heb, dat ik deze ervaring zonder schade tot een goed einde heb weten te brengen.

Mijn nadeel voor de verkopers van de badkamer was, dat ik niet geïmponeerd word door design. Ik wil alleen maar een badkamer eigenlijk, en ik heb geen traumatische ervaringen met de badkamers van vroeger. Ik wil dus graag een kraan die lijkt op een kraan en een does die lijkt op een telefoonhoorn ('Hallo? Spreek ik met het waterleidingbedrijf?'). Ik zag één mooie kraan. Die was van Philip Starck: het waren vier rechte pijpjes, tot kraan bij elkaar gelast, maar die kostte 450,- euro. Sorry, maar van dat geld koop ik liever een tweedehands auto.

Onder de wastafel, daar wil ik een buissifon en niet zo'n vreselijke bekersifon. Zo'n buissifon, die snap ik: van links (op het plaatje) komt het vieze luchtje uit het riool; maar o, daar zit een bochtje, en in dat bochtje staat een plasje water. En door dat plasje kan het vieze luchtje de badkamer niet in. Zo'n buissifon is precies even mooi als de kraan van Philip Starck, maar goedkoper dan een bekersifon.

Overmorgen: de glijstang.

from product design daily (1)

Onderstaande tekst schreef ik voor from product design daily, de weblog van de opleiding Product Design. Het is mijn eerste tekst voor dat weblog waarin ik mij niet 'verschuil achter het masker van de humor', zoals de hoofdredacteur van de daily dat noemt.

"Op de website van Product Design, bij het kopje evenementen kun je deze tekst lezen: ‘Tijdens het seminar Brand a Branche gaan we onderzoeken hoe we de energiebranche zo aantrekkelijk kunnen maken, dat jong creatief talent comfort net zo spannend gaat vinden als design.’

Ik heb dit seminar bedacht, en deze webtekst is ook (ongeveer) van mijn hand. Het was de bedoeling dat de studievereniging Serail dat seminar zou organiseren in de winter, dus ongeveer nu. Geen idee of de studievereniging Serail nog bestaat en evenmin of het seminar gaat plaatsvinden. Koud is het alleen wel in Nederland, dat is zeker.

Misschien heeft het met mijn leeftijd te maken, maar ik ben klaar met design. Al die spulletjes! Als je verhuist moet je ze allemaal in een doos stoppen en voor je het weet laat je ze er vier jaar in zitten zonder het te missen.

En ik vind het echt jammer dat zoveel enthousiast creatief talent – vaak opvallend leuke mensen, die voor een productontwerpstudie kiezen – zo achteloos in een verhuisdoos wordt gestopt. En dat, terwijl er voor het energievraagstuk (de olie de opraakt, het tropische regenwoud, de broeikasmythe) enthousiast creatief talent nodig is.

De energietechniek is mij gaan interesseren toen ik als werktuigbouwkundedocent een affakkelinstallatie moest beoordelen die snel, meer, meest olie kon verbranden, bij de hoogste windsnelheden, alleen om te zorgen dat er wat sneller gepompt kon worden. Tien procent van de olievoorraad gaat zo in rook op."

Stirlingmotor

Eerder schreef ik hier met het verbijsterde enthousiasme van een amateur over de warmtepomp, vandaag wilde ik hier de Stirlingmotor in het zonnetje zetten. En het grappige is: als je een Stirlingmotor in het zonnetje zet, dan gaat hij draaien.

Hoe de Stirlingmotor precies werkt, dat heb ik nu even niet paraat, maar ik heb tenminste onthouden dat het de rendabelste heetgasmotor is die er bestaat, en wat ook zo fijn is: je hoeft er alleen maar warmte in te stoppen, dus niet diesel of kerosine of waterstof; alleen warmte, dat is genoeg.

Iemand vertelde me dat toen de koetsen werden gemotoriseerd, begin twintigste eeuw, er verschillende heetgasmotoren beschikbaar waren, maar ook de elektromotor. De technische kwaliteiten ontliepen elkaar nauwelijks, hoewel de elektromotor iets betrouwbaarder was. Daar stond tegenover dat de heetgasmotoren verreweg het lekkerste geluid maakten, de Ottomotor voorop (een Ottomotor drinkt benzine en braakt grote rookwolken uit). En dat dat de enige reden is waarom alle auto's honderd jaar lang Ottomotoren hebben gehad.

Ik lees graag het weekblad Autoweek. En de menselijke walging die er honderd jaar geleden was van het geluid van een elektromotor is er nog niet uitgeëvolueerd. Ik weet dat technici volstrekt ongevoelig zijn voor zulke argumenten, maar luister eens naar een Stirlingmotor! Bijvoorbeeld op youtube: 'stirlingmotor Hub: 16mm'.

modernisten (1)

In mijn handen werd gedrukt de Ins & Outs, 'het meest complete magazine voor exclusieve thuisrecreatie'. Je zou het niet zeggen, maar dit tijdschrift gaat over installatietechniek; van zwembaden namelijk. En natuurlijk zijn zwembaden comfortabel. Ik kan mij zelfs voorstellen dat ik, als ik echt niet meer weet wat ik met mijn geld aan moet, zou overwegen om een zwembad te (laten) installeren in of bij mijn eigen huis.

Hoewel, ... ik vind al die zwembaden allemaal ongelofelijk proleerterig, met uitzondering van de allergoedkoopste. Die allergoedkoopste is een opblaasbad dat je zelf op je gazon moet zetten. Ik vind dat charmant, omdat het een ding is, en daardoor geen installatie. En de dingen, die worden beconcurreerd door andere dingen. Aan dingen kleven nog steeds de dwingende normen van het modernisme. Dingen moeten eruit zien als ipods: expressieloos en koel.

Wat zijn installaties dan argeloos en onbedorven! De warme werktuigbouwer heeft geen verstand van hardware, alleen van druk, temperatuur en volume. En als de de ketel en de pomp maar mooi glimmen en blinken, dan is het goed.