enthalpie

Het grote verschil tussen koude werktuigbouw (mechanica) en warme werktuigbouw (thermodynamica), is dat om wat voor reden dan ook de mensen die de warme werktuigbouw hebben uitgevonden en groot gemaakt daarvoor heel veel letters nodig hebben, terwijl die kille mechannica-types de boel met pakweg vier natuurkundige grootheden al bloedingewikkeld weten te maken. Want met letters bedoel ik symbolen. De symbolen die in een formule gestopt kunnen worden, zodat je aan een natuurkundig verschijnsel kunt rekenen. Symbolen uit koude werktuigbouw zijn bijvoorbeeld: a (versnelling), F (kracht) en m (massa). Ik denk dat iedereen begrijpt dat a en m iets anders zijn. Tegen iemand in de achtbaan zeggen: 'jeetje, wat heb jij veel versnelling!', betekent meteen iets anders dan 'gossie, wat heb jij veel massa!'

In de thermodynamica (energietechniek) heb je warmte (symbool Q), inwendige energie (symbool U), enthalpie (symbool H), systeemenergie (symbool E), arbeid (symbool W), technische arbeid (symbool Wt), verdringingsarbeid (met een symbool dat blogger niet beschikbaar heeft), exergie (symbool Ex), anergie (symbool An), ... en er zijn er vast nog veel meer. En deze woorden en letters stellen allemaal het natuurkunige verschijnsel energie voor. 'Jeetje, wat heb jij een hoop warmte!' betekent voor mij als leek eigenlijk niks anders dan 'Jeetje, wat heb jij een hoop inwendige energie!' Al die rare warme letters kwamen op mij over als een onbenullige gewichtigdoenerij. Door mijn collega K ben ik nu min of meer gedwongen om mij over die walging heen te zetten. Om warmte werktuigbouw echt te begrijpen zal ik onoverkomelijk al die verschillende vormen van energie heel precies van elkaar moeten kunnen onderscheiden. En het begin is gemaakt: ik begrijp nu wat enthalpie is. Erg motiverend! Hierna volgt mijn uitleg:

In de winter kun je handen warm blazen. De lucht in je longen is al ongeveer op de temperatuur die je zou wensen dat je handen zouden hebben, maar daarmee zijn je handen nog niet warm: je longen moeten eerst de koude lucht tussen je handen verdringen door de warme lucht. Enthalpie is de warmte van de lucht die je tussen je handen blaast met de verdringingsarbeid die het kost om de koude lucht eruit te blazen erbij.