donderdag 6 januari 2011

hoog-moderne techniek


Als iemand mij vertelt dat hij - tegen het advies van de school en tegen de hartewens van zijn ouders in - op dertienjarige leeftijd gekozen heeft voor het vmbo, terwijl hij makkelijk vwo had kunnen doen, dan kan ik alleen nederig luisteren. Zoiemand lijkt me een opmerkzaam type. Ik begeleid op dit moment een groep met zes van zulke jongens erin, opnieuw. Als die spreken, dan is het verstandig om te luisteren.

Het eerstejaars project van dit blok, over energie in de toekomst, is nogal abstract. En het is een heel politiek onderwerp. De meeste van onze eerstejaars studenten zijn niet naar deze opleiding gekomen om zich met politieke onderwerpen bezig te houden.

Ik ben er dankzij dit weblog achtergekomen dat als er al een energiedebat is, de dominante toon daarin gemakkelijk heel moralistisch en misotech wordt. Ik kan ook zeggen: alleen mensen die niet van hoog-moderne techniek houden voeren een energiedebat. De jongens van mijn groep houden wel van techniek. Zij houden van olie en als die op mocht gaan, dan is er kernfusie. Het bestaat en werkt. Ziezo, dat is weer een zorg minder.

13 opmerkingen:

jelle zei

volgens mij zijn er twee fundamentele denkwijzen. de ene denkt linear. je begint ergens, dan doe je dingen, dan kom je ergens anders uit. technisch denken is daar meestal op gebaseerd. innovatie is ook zoiets. er moet almaar iets veranderen om ergens anders uit te komen, om iets nieuws te maken.
je hebt ook denken in termen van evenwicht. dan moet je ook telkens wat veranderen, aanpassen, meebewegen. je zet een bias, of je verandert de rand-parameters, of je plant een zaadje, en er gaan dingen groeien, die weer zaadjes achterlaten. maar dat alles is bedoelt om een bepaald evenwicht in stand te houden. dus op een of ander hoger niveau van beschrijving, verandert er eigenlijk niets. het blijft juist hetzelfde. er wordt iets 'in stand' gehouden.

welk van deze basis-manieren van denken moeten we nu onderwijzen aan onze techneuten in spe? is de een beter dan de ander? ik denk dat het evenwicht denken uiteindelijk gezonder is, voor onzelf, voor de planeet. ik vind dat niet direct 'anti-techniek'. maar in de praktijk zie ik niet veel techneuten die op evenwicht aansturen. ze willen juist innoveren, in de zin van, de problemen van nu oplossen met 'hoog-moderne' techniek van morgen. dat zorgt dan weer voor nieuwe problemen, en dat is fijn, want dan kunnen we nog hogere modernere techniek bedenken. waarom is dat toch? dat heb ik nooit gesnapt, aan techneuten-denken.

jelle zei

bedoeld dus. met een d

Rik Almekinders zei

Je schrijft: 'je begint ergens, dan doe je dingen, dan kom je ergens anders uit.' en, als iets totaal tegengestelds: 'je zet een bias, of je verandert de rand-parameters, of je plant een zaadje, en er gaan dingen groeien, (...)'. Ik denk dat ik met trots kan zeggen dat ik een *techneut* ben. Is het mijn lineaire manier van denken dat ik hier totaal niet begrijp wat je bedoelt?

jelle zei

ik ben volkomen vaag natuurlijk.

mijn stukje gaat over de vraag of we (met de ontwikkeling van techniek) als maar 'vooruit' moeten, of dat we moeten proberen om 'de boel in evenwicht te houden'.
veel ingewikkelder is het niet, al gebruik ik er een hoop tekst voor.

Anoniem zei

Aha, okee.
Ik weet niet wat waar is, maar er is een - misschien wel door de belangen van de hoog-technologie gedreven - hype die vertelt dat de werled tamelijk trefzeker op totale ondergang koerst, als er niet een *radicale* paradigmashift komt. Alles is verkeerd, dat ongeveer. Onderdeel van die hype is 'groen' en 'energiedebat'. Is de manier waarop het menselijke ras consumeert werkelijk verkeerd? Als er kernfusie komt en het wordt op een mooie meanier gebruikt kan er blij doorgeconsumeerd doorgeinnoveerd en doorgetechneut worden. Al schrijvende begrijp ik waar je naar toe wilt.

RIK

jelle zei

het is ongetwijfeld een hype. ik denk dat mensen er ook niet op gebouwd zijn om echt in zoiets doemdenkerigs te blijven geloven, dus het heeft pragmatisch gezien niet zoveel zin om dat almaar te blijven roepen: we gaan toch over tot de orde van de dag.

ik denk dat die radicale shift ons gaat overkomen, niet dat we dat kunnen 'bedenken' en plannen en uitvoeren. dat is zoiets als: we moeten echt een ander beleid gaan voeren in deze hogeschool.

sterker nog, op onze school is dat aan de gang. het heet 'de omslag'. we moeten 'duurzaam' worden. precies waar jij op doelt.

ik zal ze kernfusie voorstellen :-)

maar ik blijf hier ook nog even over nadenken, zo simpel is het toch weer niet iig.

jelle zei

(met overkomen bedoel ik: zoiets als het uitbreken van de pest ofzo: daar moet je mee omgaan maar je kunt je er niet op voorbereiden)

Rik Almekinders zei

Wat grappig dat je mij anoniem laat posten. (Ik dacht nog: wie zou die RIK toch zijn?)

Hier volgt een beleidenis van geloof: ik geloof wel dat het broeikaseffect bestaat (veel mensen twijfelen eraan), maar ik geloof niet dat de fossiele brandstoffen binnenkort op zijn. Om het systeem waarmee het oppompen van olie wordt gesubsidieerd te ontmantelen, daar heb ik geen zin in.

Ik vind het voorlopig goed beleid omhet ontwikkelen van een radicale oplossing voor een dreigend klimaatprobleem te ondersteunen. Kernfusie dus. Ik blog hierover nog wel een maandje door, denk ik!

Rik Almekinders zei

Ik denk ook dat ons iets gaat overkomen. Iets simpels: het wordt warmer, er zal wat volk verhuizen, er zullen wat nieuwsoortige conflicten ontstaan, maar allemaal niet van de apocalyptische omvang die op sommige plaatsen wordt voorspeld. Allemaal dingen waar ik me best op kan vorobereiden, hoor!

De VS schijnen failliet te gaan, en dat is ook een 'ramp'. Wel een interessante ramp, denk ik optimistisch.

jelle zei

Ik bedacht nog iets vaag-filosofisch, geen idee of het hier echt op aansluit: volgens mij gaat het bij nieuwe technieken bijna altijd om het kopen van tijd.


Mensen zijn altijd maar bezig om tijd te winnen. Bijv door te mechaniseren of te automatiseren. (Zoals in 'efficienter', 'goedkoper', etc). Maar het is toch niet zo, lijkt mij, dat wij als gehele mensen-samenleving daar iets mee opschieten. Want als we *alles* steeds sneller kunnen doen, dan gaat alles ook sneller, en dan moeten we dus ook zelf nog weer sneller handelen, en dan zijn we onze gewonnen tijd in feite weer kwijt. Natuurlijk is er wel onderlinge concurrentie om tijd. Als ik het sneller kan dan jij, dan komen ze het bij mij halen, en dan kan ik meer geld verdienen. Tijd is geld, dus. Maar ik was eigenlijk op zoek naar wat nou 'goede techniek' is voor ons allemaal, als geheel: hoe kunnen we onze technische kennis en de motivatie van een trotse techneut inzetten om de wereld als geheel beter te maken (en niet noodzakelijk sneller?)

Waar zou het dan over gaan, als het niet meer sneller hoeft?

Rik Almekinders zei

Dat niet alleen, maar er is ook een dwangmatigheid om alles te willen ontdekken. Eerst de overzeese gebieden, en nu die helemaal in kaart gebracht zijn, het heelal maar in. daar schieten we, lijkt me, toch ook niet echt veel mee op.

Anoniem zei

Ik moest denken aan iemand die me vertelde dat we bijvoorbeeld cijfers opnieuw moeten ontdekken, de kwalitatieve waarde van cijfers ipv de kwantitatieve waarde. De kwantitatieve waarde kennen we inmiddels en dat is behoorlijk misgegaan, 9 is altijd beter dan 7 en als je iets voor minder kan krijgen dan doe je daar goed aan. Meer verdienen, alles moet sneller inderdaad, etc etc. Aan de andere kant is er dus een kwalitatieve waarde van cijfers die we geheel missen nu. Sommige cijfers passen gewoon goed bij elkaar (Enneagram). De kwalitatieve waarde gaat ook veel meer uit van een balans en niet die drang naar meer. Dus Jelle ik ben het geheel met je eens, laten we (technische?) kennis inzetten om een duurzaam evenwichtig bestaan tot stand te brengen!

Die omslag komt in 2012 toch? ik denk dat dat weinig te maken zal hebben met de aarde die ineens haar einde bereikt heeft, maar meer dat mensen doorhebben dat 'meer' niet altijd beter is, maar dat het goed is om te streven naar balans in hun bestaan en hun impact op de wereld...

Janneke

Rik Almekinders zei

Nou, ik ben net enthousiast over de onbegrensde mogelijkheden van kernfusie, en ik wil de komende tijd even genieten van het ouderwetse sentiment dat de mogelijkheden onbegrensd zijn en dat het universum er is om veroverd te worden. Misschien kom ik daar later nog op terug, maar nu even niet.